GPS cảnh báo chính xác động đất, tiến bộ mới của công nghệ

Trong tất cả các thảm họa của thiên nhiên, có lẽ động đất là tai họa khủng khiếp nhất, bởi vì chỉ trong vài giây đồng hồ cả một thành phố có thể bị sụp đổ hoàn toàn, cả một khu vực có thể bị sụt lún và đôi khi những dòng sông cũng bị đổi dòng do hậu quả của những trận động đất cực mạnh. Để đối phó với những thảm họa động đất, các nhà khoa học hàng đầu thế giới đang thử nghiệm hệ thống cảm biến GPS siêu chuẩn xác để cảnh báo hiện tượng trên.

Thay vì trải qua hàng giờ, hàng phút căng thẳng chờ đợi những cơn sóng chết người ập đến, hệ thống này hứa hẹn có thể cảnh báo hầu như liên tục để cứu sống tài sản và tính mạng con người.

Hiểu theo một cách đơn giản, động đất là những rung động của mặt đất, mạnh yếu khác nhau và cảm nhận đựơc trên một vùng rộng. Chúng ta có thể so sánh động đất với vụ nổ bên trong lòng đất. Nhưng nói theo ngôn ngữ khoa học, thì động đất là sự giải thoát đột ngột một lượng năng lượng lớn tích tụ trong một thể tích nào đó bên trong Trái đất.

Trước đây, các mạng lưới máy ghi địa chấn toàn cầu hiện tại phát hiện được sóng địa chất rung động khắp hành tinh nhưng chúng có thể làm bão hòa những trận động đất lớn hơn 7 độ, dẫn đến việc đánh giá thấp cường độ của chấn động mà có thể gây hiệu quả nghiêm trọng.

Để bổ sung cho các máy đo địa chấn, một số nhóm nghiên cứu đang lắp đặt các mạng lưới cảm biến GPS, để đo vị trí của chúng 1 lần/giây trong khoảng cách 5-10 mm, chính xác hơn nhiều so với GPS thương mại. Khi trận động đất xảy ra, các cảm biến có thể phát hiện chính xác độ dịch chuyển của lớp vỏ.

Trong tương lai, các nhà khoa học đang hướng tới việc tích hợp GPS với các trạm địa chấn để tạo ra một hệ thống mà trong vòng vài phút có thể đo được cường độ của trận động đất, định vị vị trí nứt gãy và xác định chính xác trận động đất, sóng thần. Nếu điều này thành hiện thực, nó sẽ trở thành một trong những tiến bộ công nghệ lớn của loài người để hạn chế những tác hại nguy hiểm của thiên tai.

Các dự án thử nghiệm mạng lưới tích hợp GPS đối phó với nạn động đất hiện đang được triển khai tại các bang California, Oregon và Washington của Mỹ. Chúng kết hợp dữ liệu cảm biến GPS với bản ghi của máy đo địa chấn để nhanh chóng đánh giá cấp độ của trận động đất. Mục đích là có thể đưa ra cảnh báo sớm và đồng thời xác định các khu vực chịu tác động của các trận động đất.

Ở California, một mạng lưới như thế có thể xác định các chấn động mạnh và đưa ra cảnh báo vài giây một lần cho các khu vực xung quanh, giúp người dân tìm nơi ẩn nấp trước khi những con sóng địa chấn ập đến.