Lắp “hộp đen” cho ô tô khách từ 1/7

Đó là thông tin được đưa ra tại Nghị định 91/2009/NĐ-CP. Theo đó, việc lắp đặt GPS sẽ giúp doanh nghiệp kiểm soát lái xe không được lái quá 4 tiếng, xe khách tránh dừng, đỗ bừa bãi trên đường, mở cửa xe khi đang chạy gây mất an toàn, chạy vượt tốc độ... Mặt khác, “hộp đen” còn để quy trách nhiệm khi xe gặp sự cố. Đây cũng là động thái, góp phần giảm thiểu tai nạn giao thông đường bộ, bảo vệ hành khách.

Doanh nghiệp vận tải đồng tình với quy định lắp hộp đen

Cũng theo thông tư 08/2011/TTBGTVT, các xe khách chạy đường dài trên 300 km, xe khách, xe buýt sẽ phải lắp hộp đen từ ngày 1/1/2012. Đến ngày 1/7/2012 sẽ phủ kín hộp đen trên tất cả các phương tiện ô tô vận tải.

Với những lợi ích ưu việt của thiết bị định vị GPS như theo dõi thông tin chính xác về lộ trình xe, thông tin của người lái…,việc lắp đặt thiết bị này nhìn chung được các doanh nghiệp vận tải khá đồng tình.

Theo ông Nguyễn Mạnh Hùng - Chủ tịch Hiệp hội vận tải ô tô Việt Nam, Việt Nam hiện có khoảng 400.000 phương tiện kinh doanh vận tải. Thời điểm bắt đầu áp dụng thông tư 08, cả nước sẽ có khoảng 100.000 phương tiện phải lắp đặt hộp đen, phần lớn là xe khách và xe container. Trung bình mỗi bộ thiết bị GPS có giá khoảng từ 7- 10 triệu đồng/bộ, số tiền mà ngành vận tải bỏ ra để lắp đặt thiết bị lên đến hàng nghìn tỉ đồng.

Về mặt kỹ thuật, ông Hùng thông tin thêm: “Hộp đen” là bộ thiết bị giám sát hành trình gồm có: bộ vi xử lý, bộ phận ghi, lưu trữ, truyền phát dữ liệu, đồng hồ đo thời gian thực, bộ phận nhận tín hiệu định vị toàn cầu GPS, bộ phận thu nhận thông tin lái xe, cổng kết nối, bộ phận thông báo trạng thái hoạt động thiết bị… và phần mềm phân tích dữ liệu. Khi xe bắt đầu lăn bánh các thiết bị này lưu trữ thông tin về xe và lái xe, hành trình của xe, tốc độ vận hành của xe, số lần và thời gian dừng, đỗ xe, số lần và thời gian đóng, mở cửa xe, thời gian làm việc của lái xe.

Theo cơ chế đó, tất cả các thông tin của xe đều được hộp đen truyền phát qua mạng internet về máy tính của doanh nghiệp vận tải để lưu trữ theo quy định về quá trình khai thác, vận hành của xe. Khi mất tín hiệu GPS, phải tự động chuyển sang sử dụng đồng hồ thời gian của thiết bị đã được đồng bộ với đồng hồ GPS trước đó.

Theo ông Hùng, thị trường Việt Nam hiện có khoảng 10 doanh nghiệp đang tham gia cung cấp lắp đặt thiết bị này như: VNVT (Hải Phòng), Bình Anh (Hà Nội), Trực Nhân (TP HCM)… Trong đó có một số doanh nghiệp nhập khẩu thiết bị, một số doanh nghiệp nhập linh kiện về lắp ráp. Giá bán sản phẩm dao động từ 7- 10 triệu đồng/chiếc.

Tuy nhiên, các doanh nghiệp vận tải đều chung một lo ngại: Việc sử dụng công nghệ GPS thông qua bản đồ google có thể bị chậm hoặc độ chính xác không cao. Hoặc diện phủ sóng của các nhà mạng chưa tốt sẽ dẫn đến việc giám sát các phương tiện giao thông trực tuyến qua máy chủ gặp chở ngại.

Trả lời thắc mắc này, ông Nguyễn Văn Ích - Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ Bộ Giao thông Vận tải khẳng định: “Trước khi ban hành bộ quy chuẩn này, Bộ Giao thông Vận tải đã nghiên cứu kĩ lưỡng thực tế và thị trường hộp đen. Chúng tôi cho rằng các tiêu chuẩn kĩ thuật của Thông tư 08/2011/TT - BGTVT, các doanh nghiệp sản xuất, cung cấp có thể đáp ứng được. Tất cả các sản phẩm đều phải kiểm tra theo mẫu, dán tem đạt chất lượng thì mới cho lắp đặt”.

Sử dụng GPS, “nhà nhà” đều có lợi

Thiết bị giám sát hành trình chủ yếu là phục vụ cho các doanh nghiệp vận tải trong quản lí hoạt động kinh doanh. Ngoài ra, thiết bị này cũng có thể phục vụ cho các cơ quan Nhà nước khi có yêu cầu.

Ông Nguyễn Sỹ Dũng - Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội cho rằng: “Khi triển khai hệ thống quản lí GPS thì Nhà nước sẽ được hưởng lợi rất nhiều, vì thế Nhà nước cần tính toán tới việc chia sẻ với doanh nghiệp bằng các biện pháp giảm thuế, cung cấp tín dụng, trợ giá… Phía nhà cung cấp hệ thống giám sát GPS nên giảm giá, khuyến mãi thiết bị, còn doanh nghiệp nên đồng tâm với Nhà nước để chịu đầu tư chi phí”.

Ông Cao Xuân Hồng - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Cảnh sát về trật tự xã hội (Bộ Công an) cho rằng: Việc lắp hộp đen sẽ tạo chuyển biến đáng kể trong ý thức chấp hành giao thông của tài xế, như các tài xế phóng nhanh vượt ẩu, tranh giành khách sẽ làm giảm tai nạn cho hành khách. Hy vọng với những thông số mà hộp đen cung cấp, như: tốc độ của phương tiện giao thông trước khi xảy ra va chạm, vết phanh, thời gian phanh để xe dừng lại, đèn xinhan bật hay tắt, cửa mở hay đóng… cơ quan chức năng có thể hình dung rõ hơn điều gì đã xảy ra và từ đó, xác định được chính xác nguyên nhân trong các trường hợp xảy ra tai nạn, sự cố.

Lợi ích về mặt nhà nước đã rõ, còn về phía doanh nghiệp, đa phần các công ty đã ứng dụng GPS đều khẳng định có lợi trong việc giảm nhân công, giảm tiền lương phải chi trả, xóa được hệ thống thanh tra nội bộ, nâng cao chất lượng phục vụ, doanh thu…

Đại diện Tập đoàn Mai Linh khu vực Đông Bắc bộ chia sẻ: “Mai Linh hiện có hơn 10.000 đầu xe các loại và đã ứng dụng GPS. Chi phí đầu tư GPS ban đầu cao nhưng 3 tháng áp dụng chúng tôi đã thu hồi được vốn vì giảm được nhân công, quản lí được doanh thu, giảm lực lượng thanh tra nên kéo theo giảm chi trả tiền lương tháng, lái xe an toàn...